ZİRAİ MÜCADELE NEDİR? - İSTANBUL TARIM // STD GENEL MERKEZ,

STD "Sürdürülebilir Ekolojik Tarım ve Çevre Derneği ve Forumu" Sustainable & Ecological Agriculture Forum's, Yönetim Kurulu adına Başkan: HAMDİ DAĞ

STD Sürdürülebilir Ekolojik Tarım ve Çevre Forumu

Sustainable & Ecological Agriculture Forum's

DÜNYA "ÇİFTÇİLER GÜNÜ" KUTLU OLSUN. HAMDİ DAĞ, STD BAŞKANI

DÜNYA TARIM YOLUNDA, TÜRKİYE İSE TERS YÖNDE İLERLİYOR!

Dünya Çiftçiler Günü’nde “dünya” nüfusu tarıma yönelirken Türkiye’de üreticiler tarımdan vazgeçiyor. En önemli neden ise gelir düzeyinin düşüklüğü.

Bugün 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü. Bugün 79 ülkeden 120 tarımsal kuruluşu temsil eden Uluslararası Tarımsal Üreticiler Federasyonu’nun (IFAP) 1946 yılındaki kuruluşunun yıldönümü olan 14 Mayıs itibariyle Türkiye’de üreticilerin profilini tarlasera inceledi.

15 milyon kişi tarımdan geçiniyor

2016 itibariyle Türkiye’de geçimini tarım ile sağlayan nüfus yaklaşık 15 milyon. Bu, toplam ülke nüfusunun yüzde 19,8’unu oluşturuyor. Tarımsal nüfusun yüzde 49’unu kadın yurttaşlar oluşturuyor.

Aileleriyle birlikte üretici nüfusu böyleyken, mesleki anlamda üretici olarak kabul edilen nüfus toplam nüfusun yalnızca yüzde 3’üne denk geliyor. Buna göre Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı olan kişi sayısı 2,2 milyon.

Üretici tarımdan vazgeçme eğiliminde

Türkiye'de 2000’li yılların başından itibaren 2,7 milyonluk bir nüfusun tarımdan uzaklaştığı görülüyor. Aynı süreçte dünya genelinde tarımsal nüfusun yüzde 2 arttığı göz önüne alınırsa Türkiye’de görülen bu “tarımdan vazgeçme” eğilimi düşündürücü.

İstihdam payı gelire yansımıyor

Türkiye’de sektörel işgücü dağılımının yüzde 25,5’ini kapsayan tarımın istihdam içindeki payı ise 22,3. Buna karşın Gayri Safi Yurt İçi Hasıla içinde tarıma düşen pay yüzde 6’da kalıyor. Diğer sektörlerle karşılaştırıldığında tarımdan geçinmenin daha zor olduğu göze çarpıyor.

Üreticinin yıllık ortalama geliri 13 bin TL

2014 itibariyle tarımda ücretli ve maaşlı olarak çalışanlar yılda ortalama 13 bin 126 TL gelir elde ediyor. Tarım sektöründe işveren olarak çalışanların yıllık ortalama geliri 13 bin 399 TL olarak hesaplanırken, bu oran yevmiyeli olarak çalışanlarda ise yılda 4 bin 772 TL’de kalıyor.

Eğitim düzeyi gelirle doğru orantılı

Tarım sektöründe çalışanların yüzde 67,8’i lise altı düzeyde eğitim durumuna sahip. Lise ve üniversite mezunu üreticilerin oranı ise 7,1. Tarım sektöründe gelir düzeyi ile eğitim düzeyi arasında da bir ilişki olduğu seziliyor. Okur-yazar olmayan tarımsal nüfusta kişi başına yılda ortalama 6 bin 939 TL gelir düşerken, lise ve üzeri eğitim düzeyindeki bir tarım çalışanı ise yılda ortalama 18 bin 906 TL kazanç sağlıyor.

1 milyon üretici traktörsüz

Üretici nüfusu 2,2 milyon olarak kabul edildiğinde Türkiye’de üretici başına yaklaşık 11 hektar tarım arazisi düşüyor. Geçimini tarımla sağlayan kişi başına düşen tarım arazisi ise ortalama 1,6 hektar. Son yıllarda hızla artan traktör nüfusuna karşın Türkiye’de henüz traktör sahibi olmayan 1 milyona yakın üretici bulunuyor.

Dünya'da ve Türkiye'de Sürdürülebilir Tarım Politikaları, Hamdi DAĞ - STD Başkanı

En hayati unsur, olmazsa olmaz değer: TOPRAK

“Toprak” altından da kıymetli olacak! Neden mi?
Hızla artan dünya nüfusuna karşın, yok olan toprağınzamanla altın'dan çok daha kıymetli hale geleceği konuşuluyor...

Türkiye'nin yılda 168 milyon ton toprağını kaybettiğini açıklayan Orman ve Su İşleri Bakanlığı, dünyadaki toprak kaybının ise dakikada 45 bin tona ulaştığını bildirdi.

Orman ve Su İşleri Bakanlığı yetkilileri, hızla artan dünya nüfusuna karşın, yok olan toprağın zamanla altından çok daha kıymetli hale geleceğini ifade ettiler.

Her yıl küresel biyoçeşitlilik kaybından dolayı binlerce türün kaybolduğunu, bu kaybı etkileyen ana faktörün çölleşme olduğunu vurgulayan bakanlık kaynakları, gelecek 25 yıl içinde arazi bozulumunun, küresel gıda üretimini yüzde 12 azaltabileceğini, bu durumun da dünya gıda fiyatlarının yüzde 30 artmasına sebep olacağını açıkladıyan.

Su yönetiminin de önemli ölçüde yeniliklere ihtiyacı olacağını belirten yetkililer, küresel gıda üretiminin yüzde 44’ünün kurak alanlarda gerçekleştiğini, yeryüzündeki hayatın sürdürülebilirliği için kurak toprakların gerçekten anahtar olmaya başladığını ifade ettiler.

DAKİKADA 45 BİN TON

Bakanlık olarak bu problemin önüne geçmek için hazırlık yapıldığını kaydeden yetkililer, Türkiye’de son 12 yılda 3 milyar 250 milyon fidan dikildiğini bildirdiler. Bu ağaçlandırmalar ile Türkiye’de yaşanan erozyonun büyük ölçüde önüne geçildiğini savunan yetkililer, Türkiye’de erozyonla taşınan toprak miktarının yılda 500 milyon tondan 168 milyon tona indiği bildirildi. Dünyadaki toprak kaybının ise dakikada 45 bin tonu bulduğu kaydedildi..

42 MİLYAR DOLAR HARCANMALI

Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi’nin en büyük karar organı olan Taraflar Konferansı’nın (COP 12), 12-23 Ekim’de Ankara’da düzenleneceğini belirten yetkililer, Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından yapılan hesaplamalarla, dünyada çölleşme ve erozyonun önüne geçebilmek için yılda 42 milyar dolar harcanması gerektiğini söylediler.

135 MİLYON İNSAN YER DEĞİŞTİRECEK

VERİMLİ arazilerde her yıl 12 milyon hektar arazi bozulumu meydana geldiğini, bunun karşılığının ise 20 milyon ton tahıl olduğunu açıklayan kaynaklar, 20-50 yıl içerisinde Afrika, Avrupa ve Ortadoğu’nun güneyinde, Güneybatı Asya’da, Güney Amerika ve kuzeyinin çoğunda daha büyük kuruluk ve kalıcı şiddetli kuraklık beklendiğini bildirdiler.

Dünyada 2.6 milyar insanın direkt olarak tarım sektöründen geçimini sağladığını kaydeden yetkililer, taze su kaynaklarının yüzde 70’inin bütün dünya nüfusunu beslemek için mevcut tarımsal faaliyetlerde kullanıldığını söylediler.

Gelecek 10 yıl içerisinde sadece çölleşmeden dolayı yerinden olan 50 milyon kadar insan ile birlikte 2050 yılına kadar da 135 milyon insan su kıtlığından dolayı yerinden olacağını savundular. (Kaynak : AA)

DÜNYA ÇİFTÇİLER GÜNÜ KUTLU OLSUN

STD Sürdürülebilir Ekolojik Tarım ve Çevre Forumu

Sustainable & Ecological Agriculture Forum's

Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı

Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı

2014 ULUSLARARASI AİLE ÇİFTÇİLİĞİ YILI

Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)'nün önerisi üzerine 2014 yılı, BM 66. Genel Kurulu'nda resmi olarak onaylanarak, Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı (AÇY) olarak ilan edilmiştir.

Yılın temel amacı, açlık ve yoksullukla mücadele ve doğal kaynakların korunması açısından aile çiftçiliğinin öneminin vurgulanmasıdır. Dünyanın dikkatini çiftçi ailelerine ve küçük ölçekli çiftçiliğe çekmek, açlığın ve yoksulluğun ortadan kaldırılması konusunda girişimlerin küçük ölçekten başlaması gerekliliği ile gıda güvenliği ve beslenmenin sağlanması, geçim kaynaklarının iyileştirilmesi, doğal kaynak ve çevre yönetimi açısından etkinliğin sağlanması hedeflenmektedir. Bunun yanı sıra, küçük aile işletmeciliğinin sürdürülebilirliğinin ve kırsal kalkınmanın etkin bir parçası olmasının sağlanması amaçlanmaktadır.

Bu kapsamda, 2014 Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılının hedefi, konuyla ilgili eksiklikleri belirleyerek, daha eşit ve dengeli bir ilerlemeye yönelik çözüm oluşturmak, aile çiftçiliği ve küçük ölçekli çiftçiliği ulusal gündemlerde tarım, çevre ve sosyal politikaların merkezine oturtmaktır. Böylece, küçük ölçekli tarım işletmelerinin karşılaştıkları güçlükler hakkında bölgesel, ulusal ve küresel düzeyde geniş kapsamlı tartışma ve işbirliği ortamı sağlanmış olacak, bunun yanında aile çiftçiliğini desteklemek için etkin yöntemler belirlenecektir. Dünyada, FAO, Hükümetler, Uluslararası Kalkınma Ajansları, çiftçi örgütleri, BM'in diğer ilgili kuruluşları ve sivil toplum örgütleri, Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı ile ilgili faaliyetlerin yürütülmesini kolaylaştırmak üzere görev almaktadır.

AİLE ÇİFTÇİLİĞİ NEDİR?

Aile tarafından tarım ile bağlantılı olarak gerçekleştirilen faaliyetlerin tamamı aile çiftçiliği olarak tanımlanır. Aile çiftçiliği, aile-temelli tüm tarımsal faaliyetleri kapsar ve kırsal kalkınmanın birçok alanı ile bağlantılıdır. Bir aile tarafından yönetilen ve gerçekleştirilen, çoğunlukla kadın ve erkekler dahil, ailesel işgücüne dayalı tarım, ormancılık, balıkçılık, meracılık ve su ürünlerine yönelik üretim faaliyetlerini kapsamaktadır.

Aile çiftçiliği hem gelişen, hem de gelişmekte olan ülkelerde gıda üretimi sektöründe tarımın en etkin birimlerinden biridir. Ulusal düzeyde başarılı bir aile çiftçiliği;

Tarımsal ve ekolojik koşullar ve bölgesel özellikler,

Uygulanacak çevre politikaları,

Pazarlama olanakları,

Doğal kaynakların varlığı,

Teknoloji ve yayım hizmetlerine erişim,

Tarımsal finansman olanakları,

Demografik, ekonomik, sosyo-kültürel koşullara erişim gibi birçok faktöre bağlı bulunmaktadır.

Aile çiftçiliği, sosyo-ekonomik, çevresel ve kültürel bakımdan ülkeler açısından stratejik öneme sahiptir. Özellikle aile çiftçiliğinin yoğun olduğu ülkelerde tarım politikalarının hedef kitlesi sadece aile işletmeleri olabilmektedir. Hem kalkınmakta olan hem de kalkınmış ülkelerde aile çiftçiliği gıda üretimi alanında en yaygın olarak görülen yapıyı oluşturmaktadır.

NEDEN AİLE ÇİFTÇİLİĞİ?

Aile çiftçileri ve küçük çiftçiler küresel gıda güvenliği açısından önemli bir yere sahiptir. Aile çiftçiliği;

Geleneksel gıda ürünlerinin korunmasına yardımcı olan,

Dengeli beslenme için imkan sağlayan,

Küresel tarımsal biyoçeşitliliğin korunmasına katkıda bulunan,

Kaynakların sürdürülebilir şekilde kullanılmasına yardımcı olan bir yapı olarak   ortaya çıkmaktadır.
Bu nedenlerden dolayı, aile çiftçiliği, sosyal politikalarla desteklendiği durumda yerel ekonomilerin canlanması için de bir fırsat olarak ortaya çıkmaktadır.

AİLE ÇİFTÇİLİĞİ YILININ 4 TEMEL HEDEFİ

Sürdürülebilir aile çiftçiliğine olanak sağlayan politikaların geliştirilmesine destek sağlama,

Bilgi, iletişim ve kamu bilincini artırma,

Aile çiftçiliğinin ihtiyaçlarının, potansiyelinin ve sınırlarının daha iyi anlaşılmasını sağlama ve teknik destek,

Sürdürülebilirlik için sinerji oluşturma.

AİLE ÇİFTÇİLİĞİNİN TEMEL SORUNLARI

Kaynak ve hammadde temini

Nüfusun yaşlanması ve çocukların arazileri terk etmesi

Eğitim ve finansman hizmetlerinin eksikliği ve erişim güçlükleri

Fiyat oluşum süreçlerine az ya da hiç katılamamadır.

ULUSLARARASI AİLE ÇİFTÇİLİĞİ YILI KÜRESEL FAALİYET EKSENİ

Ulusal süreçlerde ve anlaşmalar çerçevesinde ilgili paydaşlar ile işbirliği halinde yürütülecek Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı, 3 küresel faaliyet üzerine odaklanmıştır:

Politika kararı oluşturma sürecinde diyaloğu teşvik etme: Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı mesajlarının politika oluşturma süreçlerinde etkili olması için, ilgili paydaşlarla diyalog ve işbirliği geliştirilmelidir. Kamu ve özel sektör örgütleri, bu faaliyet ekseni ile aile çiftçiliği, küçük ölçekli çiftçilik ve balıkçılık konularını ulusal, bölgesel ve küresel düzeyde tartışmak üzere bir araya geleceklerdir.

Alınan derslerin tanımlanması, dokümantasyonu, paylaşılması ve aile çiftçiliği hakkındaki bilgilerden yararlanmak için mevcut politikalara ilişkin ulusal ve/veya diğer seviyelerdeki başarılı deneyimlerden faydalanma: Dünya üzerindeki tüm aile çiftçilerininUluslararası Aile Çiftçiliği Yılına ayrılmış bir web sitesi (www.fao.org/family-farming-2014) üzerinden hikayelerini ve sorunlarını paylaşması ve bu suretle sürece dâhil edilmesi sağlanacaktır.

İletişim ve destek programı: Çiftçilere, çiftçi örgütlerine, karar alıcılara, finans kuruluşlarına, medya ve halka ulaşmak amacıyla, paydaş kuruluşlar ile birlikte güçlü ve etkin bir destek kampanyası gerçekleştirilecektir. Ayrıca, medyası işbirliği halinde önceden tasarlanmamış, anlık faaliyetler de gerçekleştirilebilecektir.

​ULUSLARARASI AİLE ÇİFTÇİLİĞİ YILI YAPISI VE ORTAKLIKLARI

Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı Eylem Planı'nın hazırlanması ve gerçekleştirilmesi, yeni stratejik ve yenilikçi ortaklıkların oluşturulması ve mevcut ortaklıkların derinleştirilmesi açısından, geniş ölçekli bir paydaş grubunun katılımı başarıyı artıracaktır.

ULUSLARARASI AİLE ÇİFTÇİLİĞİ YILI BAŞLICA TARTIŞMA MEKANİZMALARI

Uluslararası Yönlendirme Komitesi: FAO Üyeleri, uluslararası kuruluşlar, sivil toplum örgütleri, çiftçi ve özel sektör örgütleri-tavsiye ve destek sağlama.

FAO-AÇY Görev Gücü: Yılın gelişimi açısından destek sağlama

Sivil Toplum ve Çiftçi Örgütü Ağı: Tartışmalarda aktif olarak bulunma

ULUSLARARASI AİLE ÇİFTÇİLİĞİ YILI MASTER PLANI

Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılının vizyonu ve hedeflerinin ana hatlarını vermek üzere, bir Master Planı oluşturulmuştur. Bu belgede temel olarak şu 3 soruya cevap aranmaktadır:

Aile Çiftçiliği nedir?

Aile Çiftçiliği neden önemlidir?

Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı, aile çiftçiliğini ve küçük ölçekli çiftçiliği nasıl korur, destekler ve güçlendirir?

Söz konusu belgede aynı zamanda, Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılının 4 temel hedefi ve 3 küresel faaliyet ekseni hakkında detaylı bilgiler bulunmaktadır. (www.fao.org/family-farming-2014/about/objectives-lines-of-action)

TÜRKİYE'DE AİLE ÇİFTÇİLİĞİ

Türkiye'de istihdamın yapısı incelendiğinde tarım sektörünün her zaman önemli olduğu görülmektedir. Bakanlığımız Çiftçi Kayıt Sistemi 2012 verilerine göre Türkiye'de geçimini çiftçilikle kazanan 2.214.390 çiftçi vardır.

Türkiye'de kırsal nüfusun payı ve istihdamda tarım sektörünün payı zaman içerisinde azalmakla beraber önemini muhafaza etmektedir. 1990 yılında Türkiye'de istihdam edilenlerin %46'sı tarım sektöründe çalışırken, günümüzde yaklaşık  %24'ü tarım sektöründe çalışmaktadır. İstihdamda tarım sektörünün payı son 20 yılda yaklaşık %50 azalmasına rağmen, hala çalışan 4 kişiden biri tarım sektöründe istihdam edilmektedir.

Bu noktada, Bakanlık olarak istihdama katma değer sağlayacak organik tarım, iyi tarım uygulamaları, hayvancılık ve kırsal turizmin teşvik edilmesi ve aile çiftçiliğinin iyileştirilmesi, modern tarım uygulamaları gibi konularda çalışmaların düzenlenmesine önem ve destek verilmektedir.

Bakanlığımız çalışmaları kapsamında yürütülen birçok projede çalışmalar halihazırda aile çiftçiliğini teşvik etmek ve küçük ölçekli tarım işletmelerini desteklemek, geliştirmek amacıyla yapılmaktadır. Köylerde görevlendirilen Tarım Danışmanlarının teknik bilgilerini eğitimler yoluyla çiftçilere aktarması bu projelerin en önemli safhalarından birini oluşturmaktadır. Örneğin 2013 yılının sonunda biten ve iki sene süren "Türkiye'de Sebze, Meyve ve Bağlarda Entegre Mücadele ve Entegre Ürün Yönetiminin Yaygınlaştırması" projesi mevcut tarımsal mücadele yöntemlerini Türkiye'nin 7 iline, 4000 yetiştiriciye ulaştırmayı başarmıştır. Eğitimlerde; bitkisel ürünlerin sağlıklı olması, üretimin çevre dostu sürdürülebilir yöntemlerle yapılması çiftçilere anlatılmış,  tarımsal uygulamalara belirtilen ilkeler doğrultusunda standardizasyon getirilmesi amaçlanmıştır.​

15 EKİM DÜNYA EL YIKAMA GÜNÜ

15 EKİM DÜNYA EL YIKAMA GÜNÜ
Küresel El Yıkama Günü beş kıtada 70’i aşkın ülkede 15 Ekim 2008’den beri kutlanmaktadır. Burada amaç, tüm dünyada milyonlarca kişiyi ellerini sabunla yıkamaya özendirmektir. Ellerin sabunla yıkanması, ishal ve grip gibi hastalıkları önlemenin en etkili ve masrafsız yollarından birisidir.  Bu iki hastalık, her yıl yaklaşık 3.5 milyon çocuk ölümüne yol açıyor. 
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 2008’i Uluslararası Sanitasyon Yılı (USY) ilan etmişti. Küresel El Yıkama Günü, USY’nin gelişkin sanitasyon ve hijyen uygulamaları çağrısını pekiştirici bir yön taşımaktadır. 
Çocuklar, etkili sanitasyon imkânlarının olmayışı ve yetersiz hijyenin yol açtığı hastalıklara son derece açık durumdadır. Dünyada her gün 5 yaşından küçük 5 binden fazla çocuk ishal yüzünden ölmektedir. İshale yol açan ise, kısmen, temiz olmayan su, temel sanitasyon olanaklarının bulunmaması ve yetersiz hijyendir. 
Küresel El Yıkama Günü çocuklara ve okullara odaklanmıştır. Okullarında daha gelişkin hijyen uygulamalarını öğrendikten sonra, çocuklar bu mesajları evlerine taşıyarak değişimin özneleri olarak hareket edebilirler. Afganistan’dan Peru’ya kadar, çocuklar, öğretmenler ve ana babalar, ünlü kişiler, hükümet görevlileri, sivil toplum üyeleri ve özel sektörle birlikte ellerin sabunla yıkanması konusunda duyarlılık geliştirilmesi için çalışacaklardır. 
SOĞUKTAN DEĞİL KİRLİ ELLERDEN KORKMALI

Havalar serinlemeye başladı, nezle ve grip kapıda. Bugünlerde  “üşüttüm ya da üşütmüşüm” kelimelerini sık duymaya başlayacağız.  Üşütme ile hastalıkları ilişkilendirmek yalnızca nezle ve gribe özgü de değil. 
Bu mevsimde nezle ve gribin artmasının sebebi ne soğuk ne de üşütmedir. Nezle ve gribin üşütme ile bir ilişkisi yok. Hava ne kadar soğuk olursa olsun, insanlar diğer bir insandan virüs almadıkça kesinlikle nezle ve gribe yakalanmazlar.
İnsanlar kışın da yaz mevsimindeki gibi yaşasa, kış gelince nezle ve grip artmaz aksine azalır. Çünkü havaların soğuması, çevre sıcaklığının düşmesi bakterilerin-virüslerin üremesini yavaşlatır, ömrünü kısaltır. Bu nedenle de kış aylarında virüslerin hastalık oluşturması da daha zorlaşır.  Bu tür hastalıkların sonbahar ve kış aylarında daha az görülmesi gerekir. Oysa bu böyle olmuyor. Soğuk aylarda nezle ve grip  daha çok görülüyor. Çünkü okullar bu mevsimde açılıyor, çocuklar  zamanlarının hemen tamamını kapalı mekanlarda geçiriyor ve büyük küçük herkes toplu taşıma araçlarını daha sık kullanılıyor. Yani soğuk aylarda her yaştan insan zamanının büyük kısmını okul, kafe, otobüs ve minibüs gibi kapalı mekanlarda geçiriyor. Daha da kötüsü, soğuk gelmesin diye buraların kapı ve pencereleri sıkı sıkıya kapatılıyor. Havadaki bakteri ve virüslerin yoğunluğu en üst düzeye çıkıyor.  Bu gibi yerler tanıdık tanımadık insanların bir birine çok yakın olduğu ve birbiriyle en yoğun virüs alışverişinde bulunduğu yerlerdir. 
ELLERİN TEMAS ETTİĞİ YERLERE DİKKAT
Günlük hayatımızda en sık gerçekleştirdiğimiz eylemlerden biri ellerimizi yıkamamızdır. Oysa 3-4 dakikamızı alan basit gibi görünen bu eylem hayatımızı kurtarabilmektedir. Çevremizde olduğu kadar insan vücudunda da milyonlarca mikroorganizma yaşamaktadır. Normal erişkin bir insan elinde temiz gibi göründüğü durumlarda bile elin 1cm2 alanında; altı bin adet bakteri bulunabilir. 
Toplumumuzun suyla temizlik alışkanlıklarını başka ülkelerle kıyaslayıp temiz bir toplum olduğumuzdan söz ederiz. Oysa temizliği ile övünen bir toplumun nasıl olup da genel tuvaletlerinin bu kadar kirli olduğunu açıklayamayız. Üstelik bu tuvaletleri kullandığınızda birçok kişinin elini yıkamadan çıktığını, elini yıkayanların da çoğunlukla sabun kullanmadığını gözlemlemişsinizdir. 
Tuvaletlerden bulaşabilecek mikroplara karşı uygun tekniklerle el yıkamak son derece etkili olduğu gibi üst solunum yolu enfeksiyonları, grip gibi hastalıklara neden olabilen virüslerden de korunmanın en basit yolu el temizliğidir. Çoğumuz öksürürken mendil kullanmak yerine ağzımızı elimizle kapatır ve avucumuzun içine hapşırırız. Aynı havayı soluduğumuz diğer kişilerin hastalanmaması için yaptığımız bu davranış sonrasında da aynı insanlarla tokalaşarak ayrılırız. Sonuçta elimizi bir hastalık bulaştırma aracı olarak kullanmış oluruz. Grip  virusları ellerde saatlerce canlı kalabilir. Bu nedenle el yıkama ayrı bir önem kazanmaktadır. 
Öksüren hapşıran ve ateşi olan insanlar  kesinlikle okula, işe, kalabalık yerlere gitmemeli, otobüs ve metroya binmemelidir. Özetle evlerinden çıkmamalıdır. Hasta insanlar. İşe-okula değil doktoruna gitmelidir. Böylece hem kendisi, daha ağır bir hastalığa dönüşmeden ve çok daha kısa sürede grip ve nezleden kurtulur, hem de  başkalarına  virüs bulaştırmamış olurlar. 
Öksürme ve hapşırma sırasında, ağız burun kol ile kapatılarak kesinlikle çıplak el ile kapatılmamalıdır. Ellerin bir virüs yayıcı olması önlenmelidir. Virüsle kirlenmiş ellerle tokalaşmak, kapı kollarına, asansör, bankamatik düğmelerine dokunmak dokunulan her yerin virüs ile kirlenmesine hastalığın yayılmasına neden olur. Nezle ve grip açısından, alışveriş merkezlerindeki, okullar ve işyerlerindeki kapı kolları, asansör düğmeleri, tırabzanlar, bankamatik düğmeleri insanlar arası virüs alışverişinde çok önemli bir rol oynuyor. Bu nedenle hasta olanların buraları kirletmemeye dikkat etmesi,  buralara dokunanların, elini ağzına burnuna götürmemesi,  el temizliğine dikkat etmesi  çok önemlidir.
Bulaşıcı hastalıklardan korunmanın en kolay ve etkili yolu el yıkamadan geçmektedir. Üstelik uygun teknikle yıkanmayan ellerde bakteriler yaşamaya devam etmekte ve hastalığa neden olabilmektedir. Sağlığın korunmasında el yıkamanın önemi hemen herkes tarafından çok iyi bilinmekle birlikte, yine hemen herkes tarafından ihmal edilmektedir. 
Kendi sağlığımız ve toplum sağlığı açısından doğru el yıkar ve bu alışkanlığı çevremize de kazandırabilirsek gıda zehirlenmeleri ve bulaşıcı hastalıkların önüne geçebilmek adına büyük bir adım atmış oluruz. 

Prof.Dr. Mustafa TAYAR

Uludağ Üniversitesi 

Veteriner Fakültesi

Gıda Hijyeni ve Teknolojisi Bölümü